Tegenwoordig heb je als huishouden de mogelijkheid om voor een dynamisch energiecontract te kiezen. In tegenstelling tot variabele en vaste contracten, waarbij de prijs een langere tijd vaststaat, varieert de stroomprijs bij een dynamisch contract elk uur. Het afgelopen jaar zijn deze stroomprijzen in het nieuws geweest omdat ze soms negatief zijn. Hoe vaak gebeurde dat in 2023, en wanneer?
Bij een negatieve stroomprijs moet je betalen om je zonnestroom aan het net te leveren. Je kan juist geld verdienen als je in die uren stroom van het net verbruikt. Deze dynamische stroomprijzen zijn gebaseerd op de zogeheten day-ahead markt van de European Power EXchange (EPEX). Elke dag rond het middaguur worden de stroomprijzen voor morgen bekend. Voor consumenten komt er bovenop deze kale prijzen nog BTW, energiebelasting en mogelijk een toeslag per kWh vanuit de energieleverancier. In 2024 is de BTW 21% en de energiebelasting €0,132 per kWh stroom.
Dynamische stroomprijzen ophalen met Python
De huidige en historische day-ahead stroomprijzen zijn onder andere te vinden op de website van ENTSO-E, het Europees netwerk van transmissiesysteembeheerders voor elektriciteit. Met behulp van het pakket entsoe-py kan je vervolgens de historische day-ahead prijzen ophalen met Python. Zie hier voor een codevoorbeeld op GitHub.
Hoe vaak was de stroomprijs negatief?
Als we de afgelopen jaren bekijken, blijkt dat het aantal uren met negatieve stroomprijzen in 2023 sterk is gestegen ten opzichte van eerdere jaren:
| Jaar | Aantal uren met negatieve stroomprijs |
|---|---|
| 2021 | 70 |
| 2022 | 85 |
| 2023 | 316 |
Een jaar heeft 8760 uur. Het percentage uren met negatieve prijzen ging dus van nog geen 1% in 2021 en 2022 naar bijna 4% in 2023, ofwel 1 op de 25 uur. Dat is een behoorlijke toename, maar in 65% van deze gevallen lag de kale prijs per kWh maximaal 1 cent onder nul. Omdat er nog toeslagen overheen komen, moet de kale prijs al gauw lager zijn dan -€ 0,15 per kWh om als huishouden geld te kunnen verdienen door stroom te verbruiken. Zulke lage prijzen kwamen in 2023 slechts 15 uur voor, met een laagste prijs van -€ 0,50 per kWh.
Wanneer waren de stroomprijzen negatief in 2023?
Op welk moment van de dag zijn de prijzen negatief? Hieronder is per uur van de dag te zien hoe vaak op dat uur de prijzen negatief waren:
Het patroon van 2023 is een versterkte versie van de patronen van de jaren ervoor. Er zijn steeds twee duidelijke golven te zien: negatieve prijzen komen vooral aan het eind van de ochtend en de middag voor, en in mindere mate midden in de nacht. ’s Avonds zakken de prijzen zelden onder nul; tussen 19 en 22 uur waren de prijzen de afgelopen jaren nooit negatief.
Het aantal uren met negatieve stroomprijzen per dag van de week ziet er zo uit voor 2023:
De negatieve prijzen kwamen het vaakst op zondag voor, gevolgd door zaterdag. Samen waren de weekenddagen in 2023 goed voor 55% van de uren met negatieve prijzen. In voorgaande jaren was dit vergelijkbaar: 65% van de negatieve prijzen vielen in 2022 in het weekend, in 2021 was dit 83%.
In 2023 viel 55% van de uren met negatieve prijzen in het weekend
Als naar het aantal uren met negatieve prijzen per maand gekeken wordt, is geen duidelijk patroon te zien. Mei, juli, oktober en december springen eruit als maanden met veel negatieve prijzen. Tegelijkertijd vallen februari en november op door het gebrek aan negatieve prijzen:
Kortom, het aantal uren met negatieve stroomprijzen nam in 2023 sterk toe. De negatieve prijzen zijn vooral in het weekend, en gedurende de nacht en de middag. Wel was de prijs per kWh in de meeste van deze gevallen maar net onder nul. Door de belastingen en toeslagen die er bovenop komen, zal stroomgebruik voor huishoudens met een dynamisch contract dan alsnog gewoon geld kosten.
