De ideale zonnepanelen in Nederland liggen op het zuiden, onder een hoek van zo’n 30° in 2022 aan de kust. En als je dat nou niet allemaal voor het kiezen hebt, hoeveel scheelt dat in de jaaropbrengst?
Met het pakket pvlib en weerdata van het KNMI kun je de opwek van zonnepanelen simuleren in Python, zoals ik eerder schreef in deze post. Daarmee heb ik zonnepanelen van 1 kilowattpiek (kWp) met een omvormer van 1 kW gesimuleerd – hoewel in Nederland opstellingen van een paar kWp gebruikelijk zijn, een veelvoud hiervan dus. Voor de globale straling is KNMI-data van De Bilt gebruikt, tenzij anders aangegeven.
Opbrengst bij verschillende oriëntaties
In 2023 zouden de gesimuleerde panelen 1107 kWh hebben opgewekt als ze pal op het zuiden lagen onder een hoek van 30°. Hoeveel scheelde het als ze niet op het zuiden kunnen liggen, maar op het oosten, zuidoosten, zuidwesten of westen? Of zelfs op het noorden?
Zonnepanelen op het oosten hadden 84% van de jaaropbrengst van panelen op het zuiden behaald, en voor panelen op het westen is dit vergelijkbaar. Panelen op het zuidoosten en zuidwesten zitten rond de 95%. Zonnepanelen op het noorden wekken toch nog 62% op van de jaaropbrengst van panelen op het zuiden.
Opbrengst bij verschillende hellingshoeken
Een dak met een hellingshoek van rond de 40° komt in Nederland veel voor. Dat is gunstig voor de zonnepanelen, die het liefst onder een hoek van 30-40° liggen. Maar het verschil met andere hellingshoek tussen 20-50° is klein:
Onder een hellingshoek van 60° wekken de panelen nog 93% ten opzichte van een optimale hellingshoek. Zelfs zonnepanelen die plat op de grond liggen (0°), wekken nog zo’n 88% op van de jaaropbrengst van zonnepanelen die onder een hoek van 30° liggen. Zonnepanelen rechtop zetten is wel een minder goed idee: deze panelen leveren nog maar 69% op van de jaaropbrengst van de optimale panelen.
Opbrengst in verschillende jaren
2023 was een bovengemiddeld zonnig jaar, met landelijk 1913 zonuren tegen normaal 1774. Maar het jaar was minder zonnig dan het jaar ervoor: 2022 was met 2233 zonuren het zonnigste jaar ooit gemeten. Dat het aantal zonuren zo kan verschillen per jaar, heeft ook invloed op de jaaropbrengst van zonnepanelen:
In 2022 was de opwek 1231 kWh, tegen 1028 kWh in het slechtste jaar 2017, een verschil van 20%! De cijfers in deze grafiek gaan er wel vanuit dat de panelen elk jaar als nieuw zijn. Hoewel zonnepanelen lang meegaan, gaan zonnepanelen wel steeds iets minder opwekken als ze ouder worden. Je ziet tegenwoordig bijvoorbeeld garanties van de vorm: na 25 jaar is het vermogen van de panelen nog 80% van hun oorspronkelijke vermogen. Als je daadwerkelijk eind 2013 zonnepanelen had laten plaatsen, waren ze in 2023 dus al tien jaar oud geweest, en had deze degradatie wel z’n invloed gehad op de jaaropbrengst.
Opbrengst per maand
Gemiddeld genomen over de jaren 2014-2023 was dit de opwek per maand van de zonnepanelen op het zuiden:
Mei is dus de beste maand voor zonnepanelen, nauw gevolgd door juni en vervolgens juli. In elk van deze maanden wordt 13% van de totale jaaropbrengst geproduceerd, terwijl januari, februari, november en december samen slechts goed zijn voor 12%:
Dit plaatje ziet er net iets anders uit als de panelen niet op het zuiden liggen, maar op het oosten of westen. In dat geval valt het aandeel van de vier donkere maanden (januari, februari, november en december) met 9% wat lager uit, en het aandeel van de maanden mei, juni en juli met elk 15% juist hoger.
Verschillende locaties in Nederland
Wat nou als de zonnepanelen niet in De Bilt liggen, maar op andere plekken in Nederland? Als de zonnepanelen in Vlissingen lagen, was de opbrengst zo’n 8% hoger geweest in topjaar 2022 ten opzichte van de jaaropbrengst in De Bilt. De jaaropbrengst in Maastricht is heel vergelijkbaar met die van De Bilt. Zonnepanelen in Eelde (vliegveld Groningen) daarentegen hadden het 6% slechter gedaan.
Kortom, de hoogste jaaropbrengst krijg je met zonnepanelen op het zuiden onder een hoek van zo’n 30-40°. Het verschil tussen jaren kan best groot zijn, en ook de locatie in Nederland speelt een rol in hoeveel de panelen opwekken.
Binnenkort meer
In deze post zijn alleen jaar- en maandtotalen bekeken. Hoe verschilt de opwek gedurende een dag tussen panelen op het zuiden en het oosten of westen? En hoe zit dat met een oost-west opstelling? Je leest het binnenkort!
